Dz.U. 2023.1800
Rozporządzenie Ministra Zdrowia
z dnia 18 sierpnia 2023 r.
w sprawie ustawicznego rozwoju zawodowego ratowników medycznych
Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2023 r. poz. 1800
Na podstawie art. 116 ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych (Dz. U. poz. 2705 oraz z 2023 r. poz. 1234) zarządza się, co następuje:
§ 1.
Rozporządzenie określa:
1) formy ustawicznego rozwoju zawodowego, o których mowa w art. 93 pkt 2 ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych, zwanej dalej „ustawą”;
2) liczbę punktów edukacyjnych za poszczególne formy ustawicznego rozwoju zawodowego oraz dokumenty potwierdzające ich realizację, a także liczbę punktów niezbędnych do dopełnienia obowiązku ustawicznego rozwoju zawodowego;
3) sposób i tryb realizowania ustawicznego rozwoju zawodowego przez ratowników medycznych;
4) zakres doskonalenia zawodowego ratowników medycznych;
5) wzór wniosku o wpis na listę podmiotów uprawnionych do prowadzenia kursu doskonalącego oraz wzór wniosku o aktualizację wpisu;
6) sposób potwierdzania zrealizowania przez ratownika medycznego poszczególnych form ustawicznego rozwoju zawodowego oraz potwierdzenia przez Krajową Radę Ratowników Medycznych, zwaną dalej „Krajową Radą”, dopełnienia obowiązku ustawicznego rozwoju zawodowego przez ratownika medycznego;
7) wzór karty ustawicznego rozwoju zawodowego.
§ 2.
Samokształcenie jest realizowane w następujących formach:
1) udział w seminarium,
2) udział w trwających nie krócej niż 4 godziny dydaktyczne, przy czym godzina dydaktyczna trwa 45 minut, kongresie, zjeździe, konferencji lub sympozjum naukowym,
3) udział w posiedzeniu szkoleniowym stowarzyszenia będącego, zgodnie z postanowieniami jego statutu, towarzystwem naukowym albo stowarzyszeniem zawodowym o zasięgu krajowym zrzeszającym ratowników medycznych,
4) przygotowanie i wygłoszenie referatu na trwających nie krócej niż 4 godziny dydaktyczne, przy czym godzina dydaktyczna trwa 45 minut, kongresie, zjeździe, konferencji, sympozjum naukowym lub posiedzeniu szkoleniowym towarzystwa naukowego albo stowarzyszenia zawodowego będących, zgodnie z postanowieniami ich statutu, towarzystwem naukowym albo stowarzyszeniem zawodowym o zasięgu krajowym zrzeszającym ratowników medycznych,
5) udział w warsztacie szkoleniowym,
6) udział w szkoleniu prowadzonym lub zleconym przez:
a) podmiot, z którym ratownik medyczny ma podpisaną umowę o pracę, umowę cywilnoprawną lub pozostaje w stosunku służbowym, albo
b) wojewodę,
7) udział w trwającym nie krócej niż 4 godziny dydaktyczne, przy czym godzina dydaktyczna trwa 45 minut, kursie realizowanym za pośrednictwem sieci internetowej z ograniczonym dostępem, zakończonym testem,
8) opublikowanie jako autor albo współautor:
a) książki naukowej,
b) książki popularnonaukowej,
c) artykułu naukowego,
d) rozdziału w książce naukowej lub popularnonaukowej,
e) artykułu popularnonaukowego,
f) programu multimedialnego,
9) opublikowanie tłumaczenia:
a) książki naukowej lub popularnonaukowej,
b) rozdziału w książce naukowej lub popularnonaukowej,
c) artykułu naukowego lub popularnonaukowego,
d) programu multimedialnego,
10) udział w kursie samoobrony
— z zakresu zagadnień, o których mowa w § 9, mając na uwadze pogłębienie i aktualizację wiedzy i umiejętności niezbędnych do realizacji zadań ratownika medycznego;
11) uzyskanie tytułu zawodowego magistra w wyniku ukończenia studiów przygotowujących do wykonywania zawodu ratownika medycznego;
12) uzyskanie stopnia naukowego doktora, doktora habilitowanego lub tytułu profesora w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu;
13) udział w mistrzostwach lub zawodach ratownictwa medycznego, organizowanych pod patronatem konsultanta krajowego lub konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie medycyny ratunkowej, lub zajęcie od pierwszego do trzeciego miejsca na mistrzostwach lub zawodach ratownictwa medycznego — organizowanych pod patronatem konsultanta krajowego lub konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie medycyny ratunkowej;
14) udział w kursie doskonalącym umiejętności w zakresie prowadzenia pojazdu uprzywilejowanego w ruchu drogowym;
15) przygotowanie do właściwej realizacji zadań w ramach prowadzenia szkoleń dla ratowników medycznych lub ratowników, o których mowa w art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1541 i 1560), lub świadczenie pracy związanej z wykonywaniem obowiązków określonych dla nauczycieli akademickich w uczelniach prowadzących kształcenie na studiach na kierunku ratownictwo medyczne, jednostkach prowadzących szkolenie specjalizacyjne lub podmiotach prowadzących kursy kwalifikacyjne;
16) wolontariat odbywany:
a) w jednostce systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne, w komórkach lub oddziałach szpitalnych przez ratownika medycznego wykonującego zadania zawodowe w podmiotach, o których mowa w art. 58 ust. 1 ustawy, na podstawie porozumienia zawartego między dysponentem jednostki systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne a ratownikiem medycznym,
b) w ramach ratownictwa górskiego w rozumieniu art. 2 pkt 7 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich (Dz. U. z 2023 r. poz. 1154),
c) w ramach ratownictwa wodnego w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 714),
d) w jednostkach ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w art. 15 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2022 r. poz. 2057 oraz z 2023 r. poz. 1088 i 1560), włączonych do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, podczas działań ratowniczo-gaśniczych, ćwiczeń oraz szkoleń.
§ 3.
1. Dopełnienie przez ratownika medycznego obowiązku ustawicznego rozwoju zawodowego polega na uzyskaniu w okresie edukacyjnym co najmniej 200 punktów edukacyjnych za udział w wybranych formach ustawicznego rozwoju zawodowego, w tym 120 punktów edukacyjnych za udział w kursie doskonalącym zakończonym egzaminem.
2. Liczbę punktów edukacyjnych za poszczególne formy ustawicznego rozwoju zawodowego oraz dokumenty potwierdzające ich realizację określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.
3. Uzyskana w danym okresie edukacyjnym liczba punktów edukacyjnych, większa niż określona w ust. 1, nie jest zaliczana na poczet następnego okresu edukacyjnego.
4. Nie przyznaje się punktów edukacyjnych za inne formy ustawicznego rozwoju zawodowego niż określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia.
§ 4.
1. Udział ratownika medycznego w formach ustawicznego rozwoju zawodowego, o których mowa w § 2 pkt 1–7, 10, 13, 14 i 16, jest potwierdzany na podstawie listy obecności prowadzonej przez organizatora ustawicznego rozwoju zawodowego.
2. Realizacja ustawicznego rozwoju zawodowego może się odbywać z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, które nie wymagają osobistego stawiennictwa oraz dają możliwość skorzystania z materiałów edukacyjnych wskazanych przez organizatora ustawicznego rozwoju zawodowego, jeżeli zakres zagadnień umożliwia taki tryb.
3. Ratownik medyczny realizuje dane formy ustawicznego rozwoju zawodowego w sposób uwzględniający specyfikę danej formy ustawicznego rozwoju zawodowego.
4. Przy realizacji ustawicznego rozwoju zawodowego ratownik medyczny jest obowiązany do:
1) przestrzegania zaleceń organizatora ustawicznego rozwoju zawodowego;
2) systematycznego realizowania materiału zaleconego przez organizatora ustawicznego rozwoju zawodowego;
3) korzystania z narzędzi dydaktycznych zgodnie z ich przeznaczeniem;
4) przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy określonych przez organizatora ustawicznego rozwoju zawodowego;
5) wykonywania testów lub zadań w określonym przez organizatora terminie — jeżeli dotyczy.
§ 5.
Ratownik medyczny, który zrealizuje daną formę ustawicznego rozwoju zawodowego, niezwłocznie dokonuje prawidłowego wypełnienia karty ustawicznego rozwoju zawodowego.
§ 6.
1. Ratownik medyczny może uczestniczyć w seminarium, które jest realizowane zgodnie z programem nauczania opracowanym przez organizatora samokształcenia i zatwierdzonym przez konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie medycyny ratunkowej właściwego ze względu na siedzibę organizatora samokształcenia.
2. Organizator samokształcenia nie później niż na 14 dni przed datą rozpoczęcia seminarium powiadamia pisemnie Krajową Radę o zorganizowaniu seminarium.
3. Seminarium trwa nie krócej niż 5 godzin dydaktycznych, przy czym godzina dydaktyczna trwa 45 minut.
4. Seminarium może być realizowane za pomocą metod i technik porozumiewania się na odległość z ograniczonym dostępem, jeżeli jego program przewiduje taką możliwość.
§ 7.
1. Ratownik medyczny może uczestniczyć w warsztacie szkoleniowym, który jest realizowany zgodnie z programem nauczania opracowanym przez organizatora samokształcenia i zatwierdzonym przez konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie medycyny ratunkowej właściwego ze względu na siedzibę organizatora samokształcenia.
2. Organizator samokształcenia nie później niż na 14 dni przed datą rozpoczęcia warsztatu szkoleniowego powiadamia pisemnie Krajową Radę o zorganizowaniu warsztatu.
3. Warsztat szkoleniowy trwa nie krócej niż 5 godzin dydaktycznych, przy czym godzina dydaktyczna trwa 45 minut.
§ 8.
1. Ratownik medyczny może uczestniczyć w szkoleniu prowadzonym lub zleconym przez:
1) podmiot, z którym ratownik medyczny ma podpisaną umowę o pracę, umowę cywilnoprawną lub pozostaje w stosunku służbowym, albo
2) wojewodę
— które jest realizowane zgodnie z programem nauczania opracowanym przez organizatora samokształcenia.
2. Organizator samokształcenia nie później niż na 14 dni przed datą rozpoczęcia szkolenia, o którym mowa w ust. 1, powiadamia pisemnie Krajową Radę o zorganizowaniu szkolenia.
3. Szkolenie, o którym mowa w ust. 1, trwa nie krócej niż 5 godzin dydaktycznych, przy czym godzina dydaktyczna trwa 45 minut.
4. Szkolenie może być realizowane za pomocą metod i technik porozumiewania się na odległość z ograniczonym dostępem, jeżeli jego program przewiduje taką możliwość.
§ 9.
Doskonalenie zawodowe ratowników medycznych obejmuje zagadnienia z zakresu:
1) organizacji i działania systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne;
2) łączności, w tym podstawowych pojęć, alfabetu międzynarodowego i zasad korzystania ze środków łączności używanych podczas akcji medycznych;
3) organizacji i zadań oraz kompetencji jednostek współpracujących z systemem Państwowe Ratownictwo Medyczne, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym;
4) zasad kwalifikowania zdarzeń do wezwania śmigłowca lotniczego zespołu ratownictwa medycznego, sposobów wezwania tego zespołu i zasad współpracy z nim;
5) zasad przygotowania pacjenta do medycznej ewakuacji drogą powietrzną;
6) zasad farmakoterapii w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego;
7) medycznych czynności ratunkowych oraz świadczeń zdrowotnych, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 34 ustawy;
8) świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych przez ratownika medycznego zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 65 ustawy — w przypadku ratowników medycznych, o których mowa w art. 58 ust. 1 ustawy;
9) świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych przez ratownika medycznego zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 72 ustawy — w przypadku ratowników medycznych, o których mowa w art. 66 ust. 1 ustawy;
10) zasad udzielania pomocy medycznej chorym na hemofilię;
11) funkcjonowania służby poszukiwania i ratownictwa lotniczego (ASAR);
12) zasad udzielania pomocy medycznej rannym w warunkach pola walki;
13) zagadnień dotyczących wsparcia psychologicznego dla ratownika medycznego i osoby będącej w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego:
a) przy uwzględnieniu różnic indywidualnych, rodzajów, źródeł, skutków stresu w działaniach ratowniczych,
b) zespołu stresu pourazowego i jego objawów,
c) wpływu stresu pourazowego na stosunki międzyludzkie,
d) sytuacji trudnych w kontakcie z osobą będącą w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego i wpływu tych sytuacji na sprawność funkcjonowania jednostki lub grupy osób (zbiegowisko, tłum, publiczność), nawiązywania kontaktu z osobą będącą w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego i udzielaniem wsparcia psychicznego tej osobie,
e) zespołowego rozwiązywania problemów — umiejętności zachowania w zmieniających się warunkach,
f) stylów i technik radzenia sobie ze stresem;
14) technik asystowania przy drobnych zabiegach chirurgicznych;
15) zasad stosowania przymusu bezpośredniego;
16) zasad postępowania wobec osób agresywnych oraz osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzającymi zagrożenie życia;
17) zasad postępowania w przypadku wystąpienia zdarzenia mnogiego, masowego oraz zdarzeń z obszaru zagrożeń chemicznych, biologicznych, radiacyjnych i nuklearnych;
18) zasad postępowania w przypadku zdarzeń koordynowanych przez jednostki wyspecjalizowane w zakresie walki z terroryzmem;
19) znajomości znamion śmierci i przesłanek do podjęcia decyzji o odstąpieniu od medycznych czynności ratunkowych;
20) praw pacjenta określonych w przepisach dotyczących tych praw;
21) chorób zakaźnych i zakażeń oraz metod postępowania z pacjentem chorym na chorobę zakaźną, z podejrzeniem choroby zakaźnej, zakażonym lub podejrzanym o zakażenie;
22) jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwa pacjenta w podmiotach leczniczych, w tym w systemie Państwowe Ratownictwo Medyczne.
§ 10.
Wzór wniosku o wpis na listę podmiotów uprawnionych do prowadzenia kursu doskonalącego określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.
§ 11.
Wzór wniosku o aktualizację wpisu na listę podmiotów uprawnionych do prowadzenia kursu doskonalącego określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.
§ 12.
Podmiot uprawniony do prowadzenia kursu doskonalącego potwierdza w karcie ustawicznego rozwoju zawodowego zaliczenie przez ratownika medycznego kursu doskonalącego oraz wydaje zaświadczenie o ukończeniu tego kursu.
§ 13.
1. Organizator ustawicznego rozwoju zawodowego potwierdza w części II A karty ustawicznego rozwoju zawodowego realizację przez ratownika medycznego form ustawicznego rozwoju zawodowego, o których mowa w lp. 1, 3–7, 19, 22, 23, 25–28, 31 załącznika nr 1 do rozporządzenia, oraz wydaje zaświadczenie potwierdzające realizację formy ustawicznego rozwoju zawodowego.
2. W przypadku form ustawicznego rozwoju zawodowego, o których mowa w lp. 2, 8–18, 20, 21, 24, 29 i 30 załącznika nr 1 do rozporządzenia, ratownik medyczny potwierdza realizację form ustawicznego rozwoju zawodowego w części II B karty ustawicznego rozwoju zawodowego na podstawie dokumentów, o których mowa w tym załączniku.
3. W przypadku spełnienia przez ratownika medycznego w danym okresie edukacyjnym warunków określonych w § 3 ust. 1 Krajowa Rada potwierdza dopełnienie przez ratownika medycznego obowiązku ustawicznego rozwoju zawodowego przez zamieszczenie w części III karty ustawicznego rozwoju zawodowego stosownej adnotacji.
§ 14.
Wzór karty ustawicznego rozwoju zawodowego określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.
§ 15.
Do dnia wyboru pierwszej Krajowej Rady Ratowników Medycznych nie stosuje się obowiązku powiadomienia, o którym mowa w § 6 ust. 2, § 7 ust. 2 i § 8 ust. 2.
§ 16.
W przypadku gdy dana forma ustawicznego rozwoju zawodowego, o której mowa w § 2, była realizowana przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, ratownicy medyczni mogą uwzględnić w karcie ustawicznego rozwoju zawodowego także te formy ustawicznego rozwoju zawodowego, których realizacja rozpoczęła się w okresie od dnia 22 czerwca 2023 r. do dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.
§ 17.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. [tj. dnia 07.09.2023 r. — przyp. redakcji]*
* Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 13 grudnia 2019 r. w sprawie doskonalenia zawodowego ratowników medycznych (Dz. U. poz. 2464), które utraciło moc z dniem 22 czerwca 2023 r. w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych (Dz. U. poz. 2705 oraz z 2023 r. poz. 1234).
