Elektroniczne legitymacje w szkołach i przedszkolach już od nowego roku szkolnego.
Na naszych stronach dostępne już jest nowe rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn.26.04.2018 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych.
Zgodnie z przepisami rozporządzenia, już od września 2018 r., szkoły będą mogły wydawać uczniom i słuchaczom, a także niepełnosprawnym dzieciom w przedszkolach – odpowiednio legitymacje szkolne oraz legitymacje przedszkolne w postaci papierowej (jak dotychczas) lub e-legitymacji szkolnych lub e-legitymacji przedszkolnych.
W dalszej części publikacji przedstawiamy najważniejsze zmiany zaproponowane przez ministerstwo.
Jak zauważył MEN nowa e-legitymacja daje wiele możliwości. Na rewersie jej wzoru znalazło się pole umożliwiające nadruk – w procesie personalizacji karty – numeru układu elektronicznego oraz kodu kreskowego. Możliwe będzie również kodowanie na e-legitymacji dodatkowych usług wynikających z działalności statutowej szkoły oraz ulg związanych z przejazdami środkami publicznego transportu. O rodzaju usług kodowanych na e-legitymacji szkolnej będzie decydował dyrektor szkoły za zgodą rodziców lub pełnoletnich uczniów.
Jak wynika z uzasadnienia do nowego aktu prawnego, konieczność wydania nowego rozporządzenia wynika ze zmian wprowadzonych ustawą z dn. 14.12.2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60, z późn. zm.) oraz ustawą z dn. 14.12.2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59, z późn. zm.), która wprowadziła nowy ustrój szkolny. Zgodnie z art. 18 ust. 1 tej ustawy nowa struktura szkolnictwa obejmuje następujące typy szkół:
− 8-letnią szkołę podstawową,
− 4-letnie liceum ogólnokształcące,
− 5-letnie technikum,
− 3-letnią branżową szkołę I stopnia,
− 3-letnią szkołę specjalną przysposabiającą do pracy,
− 2-letnią branżową szkołę II stopnia,
− szkołę policealną.
Rozporządzenie określa przede wszystkim warunki i tryb wydawania oraz wzory świadectw, dyplomów państwowych i innych druków dla przedszkoli oraz szkół nowego i dotychczasowego ustroju szkolnego tj. dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych oraz dla dotychczasowych gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych. Przepisy materialne rozporządzenia zawierają uregulowania odnoszące się właśnie do szkół nowego (docelowego) ustroju szkolnego.
Zgodnie z informacją udostępnioną przez MEN, najważniejsze zmiany zaproponowane w rozporządzeniu to:
- Nowe przepisy odnoszące się do procedury uwierzytelniania świadectw, indeksów, aneksów, dyplomów i zaświadczeń oraz wydawania apostille (poświadczanie) do tych dokumentów.
- Nowy wzór świadectwa dojrzałości.
- Możliwość wydawania uczniom i słuchaczom, a także niepełnosprawnym dzieciom w przedszkolach, odpowiednio legitymacji szkolnych oraz legitymacji przedszkolnych w postaci papierowej (jak dotychczas) lub w postaci plastikowej karty (e-legitymacje).
- Doprecyzowanie przepisów odnoszących się do zabezpieczeń druków świadectw, dyplomów i zaświadczeń w zakresie odnoszącym się do oznakowania literowego i cyfrowego świadectw dojrzałości, aneksu do świadectw dojrzałości oraz zaświadczenia o wynikach egzaminu maturalnego.
- Wprowadzenie zmiany w odniesieniu do świadectw szkolnych szkoły z językiem nauczania mniejszości narodowej, etnicznej lub językiem regionalnym.
- Określenie, zgodnie z nową podstawą programową kształcenia ogólnego, jaką adnotację o poziomie nauczania języka obcego nowożytnego umieszcza się na świadectwach szkolnych i arkuszach ocen.
- Wprowadzenie na świadectwach szkolnych promocyjnych i świadectwach ukończenia szkoły kategorii: „Inne zajęcia”; ta część świadectwa została przeznaczona na wpisanie zajęć wychowania do życia w rodzinie oraz innych zajęć organizowanych przez szkołę.
W rozporządzeniu określono również nowe wzory, m.in.:
- świadectw szkolnych promocyjnych i świadectw ukończenia szkoły dla uczniów: 8–letniej szkoły podstawowej, 4–letniego liceum ogólnokształcącego, 5– letniego technikum, branżowej szkoły I stopnia i branżowej szkoły II stopnia, szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy i szkoły policealnej;
- indeksów dla słuchaczy szkół dla dorosłych oraz szkół policealnych;
- arkuszy ocen dla: uczniów szkoły podstawowej (także dla uczniów klas VII-VII szkoły podstawowej), uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym
lub znacznym oraz uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi uczęszczających
do szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy, uczniów 4–letniego liceum ogólnokształcącego, uczniów 5–letniego technikum, branżowej szkoły I stopnia i branżowej szkoły II stopnia, uczniów szkoły policealnej oraz słuchaczy szkół dla dorosłych; - zaświadczeń o szczegółowych wynikach egzaminu ósmoklasisty, zaświadczenia o zdaniu egzaminów eksternistycznych z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, zaświadczenia o zdaniu egzaminów eksternistycznych z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły II stopnia i świadectwa dojrzałości.
Również uzasadnienie do rozporządzenia wskazuje na najważniejsze zmiany dokonane w nowym akcie w stosunku do dotychczasowego stanu prawnego. Przykładowo zmiana w § 26 rozporządzenia wynika z ustaleń między Ministerstwem Edukacji Narodowej a Ministerstwem Spraw Zagranicznych dotyczących usprawnienia procedury uwierzytelniania świadectw, indeksów, aneksów, dyplomów i zaświadczeń oraz wydawania apostille do tych dokumentów. W związku z tymi ustaleniami przyjęto, że świadectwom, dyplomom państwowym i innym drukom szkolnym przeznaczonym do obrotu prawnego w państwie będącym stroną Konwencji znoszącej wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów 2 urzędowych, sporządzonej w Hadze dn. 05.10.1961 r. (Dz. U. z 2005 r. poz. 938 i 939) apostille będzie nadawał:
− w odniesieniu do świadectw i indeksów wydawanych przez szkoły – właściwy kurator oświaty;
− w odniesieniu do świadectw wydawanych przez szkoły i zespoły szkół w Polsce, o których mowa w art. 8 ust. 5 pkt 2 lit. c ustawy – Prawo oświatowe, oraz szkoły, zespoły szkół i szkolne punkty konsultacyjne przy przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych i przedstawicielstwach wojskowych Rzeczypospolitej Polskiej – minister właściwy do spraw oświaty i wychowania;
− w odniesieniu do świadectw ukończenia szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego na podstawie egzaminów eksternistycznych, świadectw dojrzałości, aneksów do świadectw dojrzałości, świadectw potwierdzających kwalifikację w zawodzie, dyplomów i zaświadczeń, wydawanych przez okręgowe komisje egzaminacyjne – dyrektor tej okręgowej komisji egzaminacyjnej, która wydała świadectwo, aneks, dyplom lub zaświadczenie.
Dotychczas, kurator oświaty oraz minister właściwy do spraw oświaty i wychowania jedynie uwierzytelniali poszczególne świadectwa, dyplomy państwowe i inne druki szkolne, zaś sama apostille była możliwa do uzyskania jedynie w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Projektowane rozwiązanie ma na celu umożliwienie wydania apostille przez jednostki, które i tak są już zaangażowane w proces uwierzytelniania i poświadczania dokumentów przeznaczonych do obrotu prawnego z zagranicą.
Kolejna projektowana zmiana polega na usunięciu wyrażenia „wydanego w postępowaniu w sprawie zmiany płci”. Rozszerzono tym samym podstawę do dokonania zmiany imienia (imion) lub nazwiska na świadectwie, dyplomie, zaświadczeniu i w dokumentacji przebiegu nauczania. Obecnie zmiana taka mogła być dokonana jedynie na podstawie decyzji administracyjnej lub orzeczenia sądowego wydanego w postępowaniu w sprawie zmiany płci. Przepis w projektowanym brzmieniu zezwala na dokonanie zmian imienia (imion) lub nazwiska na podstawie decyzji administracyjnej i każdego orzeczenia sądowego w tym zakresie.
W rozporządzeniu wprowadzono rozwiązanie przewidujące możliwość wydawania uczniom i słuchaczom, a także niepełnosprawnym dzieciom w przedszkolach, odpowiednio legitymacji szkolnych oraz legitymacji przedszkolnych w postaci papierowej (jak dotychczas) lub w postaci elektronicznej. Informacje ogólne dotyczące wydawania legitymacji szkolnych i legitymacji przedszkolnych dla dzieci niepełnosprawnych w postaci papierowej i elektronicznej oraz wzory tych legitymacji zostały określone w załączniku nr 4 do rozporządzenia. Jak wskazuje uzasadnienie, rozwiązanie to wychodzi naprzeciw oczekiwaniom uczniów i ich rodziców, którzy wielokrotnie wnioskowali, również składając petycje do Ministra Edukacji Narodowej, o wprowadzenie legitymacji w postaci elektronicznej. Powyższa zmiana jest również zbieżna z polityką oświatową w zakresie cyfryzacji i umożliwi kodowanie na legitymacji (karcie) dodatkowych usług (np. bilety na transport miejski, wejście do szkoły, itp.).
W rozporządzeniu określono nowy wzór legitymacji dla niepełnosprawnych uczniów szkół policealnych i słuchaczy szkół dla dorosłych. Do tej pory niepełnosprawni uczniowie szkół policealnych i słuchacze szkół dla dorosłych korzystali z legitymacji dla uczniów niepełnosprawnych dedykowanym wszystkim uczniom, które nie uwzględniały specyfiki funkcjonowania tych szkół. Uzasadnienie wskazuje, że według danych z SIO na 30.09.2017 tylko w szkołach policealnych jest 411 takich osób.
Należy również zauważyć, że wykaz wzorów druków szkolnych, które będą obowiązywały w gimnazjach w latach szkolnych 2017/2018–2018/2019, oraz w szkołach ponadgimnazjalnych w poszczególnych latach szkolnych zawiera załącznik nr 6 do rozporządzenia.
Michał Łyszczarz – specjalista prawa oświatowego
Podstawa prawna:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 26.04.2018 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych – Dz.U. z 2018 r. poz. 939.
Źródło: legislacja.rcl.gov.pl
