„Prowadzę działalność gospodarczą od 3 lat, od 3 miesięcy jestem w ciąży, od roku płacę składki na ubezpieczenie społeczne od podstawy 2.375,40 zł. W jakiej wysokości otrzymam zasiłek macierzyński? Czy nieterminowe wpłacenie składek ma wpływ na ubezpieczenie chorobowe i ewentualnie na zasiłek macierzyński?”
W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ustalana jest w dwóch wysokościach. Pierwsza – to zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, o której mowa w art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Druga – to zadeklarowana kwota, nie niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia w danym roku, przy czym taka podstawa wymiaru obowiązuje przez okres nie dłuższy niż 24 miesiące kalendarzowe od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej.
Wobec tego, że upłynął już okres korzystania …
przez Panią z preferencyjnej składki na ubezpieczenie społeczne, przychód stanowiący podstawę wymiaru składki musiała Pani zadeklarować w wysokości nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, o której mowa w art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Odpowiadając na pytanie w sprawie wysokości zasiłku należy się powołać na art. 48 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zgodnie z tym przepisem, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stanowi przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Z art. 3 pkt 4 tej ustawy wynika, że przychodem jest kwota stanowiąca podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe ubezpieczonego niebędącego pracownikiem, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe. Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego osoby niebędącej pracownikiem nie może być wyższa niż przychód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w dniu poprzedzającym powstanie prawa do zasiłku chorobowego.
W stosunku do osób prowadzących pozarolniczą działalność obowiązuje zasada, że dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje, gdy składki zostaną opłacone po terminie. Ubezpieczenie to ustaje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie.
Ustanie dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego wskutek nieopłacenia w terminie należnej składki, następuje z mocy ustawy. Powinna Pani złożyć do ZUS wniosek o przywrócenie terminu do uiszczenia składki. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w uzasadnionych przypadkach może wyrazić zgodę na opłacenie składki po terminie, a tym samym na pozostanie danej osoby w ubezpieczeniu chorobowym. Wniosek powinien zawierać wskazanie przyczyn, które uniemożliwiły dotrzymanie terminu płatności (por. wyrok Sądu Najwyższego z dn. 08.06.2001 r., sygn. akt: II UKN 518/00, oraz w wyrok z dn. 29.03.2012 r., sygn. akt: I UK 339/11, OSNP 2013, nr 5-6, poz. 68).
dr Paulina Matyjas-Łysakowska – radca prawny
Kancelaria Filipek & Kamiński sp.k. Lublin
www.kancelaria-fk.pl
Podstawa prawna:
1. Ustawa z dn. 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – Dz.U. z 2015 r. poz. 121.
2. Ustawa z dn. 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – Dz.U. z 2014 r. poz. 159.
