W porządku obrad, które rozpoczynają się 7 lipca br., zaplanowano głosowanie nad trzema projektami ustaw, zawierającymi propozycje zmian w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Pierwszy projekt dotyczy możliwości wcześniejszego przejścia na emeryturę, drugi podwyższenia progów świadczeń emerytalno-rentowych, które mają być wolne od egzekucji i potrąceń, a trzeci tzw. wdowiej renty.
Emerytura po 35 lub 40 latach pracy
Pierwszy, obywatelski projekt nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z FUS (druk nr 17) zakłada możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę dla kobiet, które mają okres składkowy i nieskładkowy (związany z opieką nad dziećmi) wynoszący co najmniej 35 lat oraz mężczyzn z co najmniej 40-letnim takim okresem. Jako okres nieskładkowy zostałby m.in. zaliczony tylko przypadający przed dniem nabycia prawa do emerytury lub renty urlop wychowawczy czy urlop bezpłatny udzielony na podstawie przepisów dotyczących bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi. Proponowane przepisy przewidują także prawo na określonych zasadach do minimalnej emerytury dla osób, które nie osiągnęły 60 roku życia (kobiety) i 65 roku życia (mężczyźni). Pierwsze czytanie projektu odbyło się 2 marca 2012 r. na posiedzeniu Sejmu. W dniu 6 lutego 2013 r. Komisja Polityki Społecznej i Rodziny przyjęła sprawozdanie, w którym wniosła o odrzucenie projektu. Sprawozdanie przedstawiła posłanka Marzena Okła-Drewnowicz.
Wyższe kwoty wolne od potrąceń dla emerytów i rencistów
Druga z propozycji, wniesiona przez parlamentarzystów KP PiS (druk nr 136) dotyczy podwyższenia progów świadczeń emerytalno-rentowych, które mają być wolne od egzekucji i potrąceń. Wnioskodawcy proponują, by progi te odpowiadały kwotom wolnym od potrąceń dokonywanych z wynagrodzeń, co ma zapewnić emerytom i rencistom analogiczną ochronę prawną, z jakiej obecnie korzystają pracownicy. W przypadku potrąceń na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne od egzekucji ma być wolne 100 proc. kwoty najniższej emerytury lub renty (obecnie kwota wolna wynosi w zależności od rodzaju potrącanych należności 20 proc., 50 proc. albo 60 proc. najniższego świadczenia). W przypadku egzekucji świadczeń alimentacyjnych wolna od egzekucji ma być kwota w wysokości 75 proc. kwoty najniższej emerytury lub renty (obecnie – 50 proc.). W przypadku procedury występowania o zwrot nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczenia społecznego – kwota ta ma wzrosnąć z 60 do 75 proc. najniższego świadczenia. Z kolei potrącenia z tytułu należności za pobyt w domu pomocy społecznej mają nie obejmować 30 proc. najniższej emerytury lub renty (obecnie jest to 20 proc.). W nadesłanych do projektu uwagach Sąd Najwyższy zauważył, że zwiększenie ochrony świadczeniobiorców zmniejszy ochronę wierzycieli – m.in. zwiększy się liczba dzieci, które nie będą mogły otrzymać całej kwoty alimentów. Pierwsze czytanie projektu odbyło się 6 lutego 2013 r. w Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, która tego samego dnia przyjęła rekomendację dla Sejmu o zakończeniu prac legislacyjnych na tym etapie. Sprawozdanie komisji przedstawił poseł Rajmund Miller.
Wdowia renta, czyli świadczenie po zmarłym współmałżonku
Trzeci projekt przedłożony w druku 1034 przez parlamentarzystów KP SLD przewiduje, że w przypadku, gdy jedna osoba będzie miała prawo do renty rodzinnej, a zarazem do jednego z takich świadczeń jak: emerytura z FUS, emerytura rolnicza, wojskowa lub policyjna, renta z tytułu niezdolności do pracy z FUS lub renta rolnicza z tego samego tytułu, wojskowa lub policyjna renta inwalidzka, to jedno ze świadczeń będzie jej wypłacane w całości, a drugie w wysokości 25 proc. Jest to rozwiązanie, które ma umożliwić świadczeniobiorcom otrzymanie części świadczenia po zmarłym współmałżonku, czyli tzw. wdowiej renty. Obecnie, co do zasady, osoby te muszą dokonywać wyboru pomiędzy rentą rodzinną, wynoszącą 85 proc. świadczenia, które otrzymywałby zmarły współmałżonek a innym przysługującym im świadczeniem. Wyjątkiem od tej zasady występującym w obowiązujących przepisach jest możliwość łączenia emerytury z rentą wypadkową – przepisy dopuszczają pobieranie emerytury i 50 proc. takiej renty lub odwrotnie – całej renty i połowy emerytury. Tożsame rozwiązania przewidziane są również dla inwalidów wojennych i wojskowych, a także ofiar represji okresu wojennego i powojennego. Pierwsze czytanie odbyło się 13 czerwca 2013 r. w Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Projekt trafił do podkomisji nadzwyczajnej. Podkomisja przyjęła sprawozdanie 25 września 2014 r., a 18 grudnia 2014 r. Komisja wniosła o odrzucenie projektu. Sprawozdanie przedstawiła posłanka Marzena Okła-Drewnowicz.
Wnioski Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o odrzucenie projektów mają zostać rozstrzygnięte przez Sejm w bloku głosowań podczas 96. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniach 7-10 lipca 2015 r.
Źródło: www.sejm.gov.pl, oprac. B. Opar
