Dz.U. 2023.1407
Ustawa
z dnia 26 maja 2023 r.
o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów
Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2023 r. poz. 1407
Art. 1.
Ustawa określa warunki nabywania prawa do kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego, zwanego dalej „dodatkowym świadczeniem”, oraz zasady jego wypłaty.
Art. 2.
Dodatkowe świadczenie przysługuje osobom, które w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty dodatkowego świadczenia mają prawo do:
1) świadczeń, o których mowa w art. 2 pkt 1 lit. a i b ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2023 r. poz. 1100),
2) świadczeń z ubezpieczenia emerytalno-rentowego, o których mowa w art. 18 pkt 1–4 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2023 r. poz. 208, 337 i 641),
3) świadczeń, o których mowa w art. 12 ust. 1, 1a i 2 oraz w art. 16 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2039),
4) świadczeń, o których mowa w art. 2 pkt 1 lit. a–c ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2022 r. poz. 2528 oraz z 2023 r. poz. 347 i 658),
5) świadczeń, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. a–c ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2023 r. poz. 1280),
6) emerytur i rent, o których mowa w art. 3 pkt 1–3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251),
7) rent, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 6–8 oraz art. 49, art. 50 i art. 52 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2189),
8) rent, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 i 4 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach (Dz. U. z 2020 r. poz. 984),
9) renty socjalnej, o której mowa w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 240 i 2476 oraz z 2023 r. poz. 658),
10) świadczenia przedemerytalnego i zasiłku przedemerytalnego, o których mowa w ustawie z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 779),
11) świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1820),
12) okresowej emerytury kapitałowej, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 926),
13) emerytury, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 164),
14) świadczenia, o którym mowa w art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 301),
15) okresowej emerytury rolniczej, o której mowa w art. 15 ustawy z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 637 oraz z 2017 r. poz. 38),
16) rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1051)
— zwanym dalej „osobami uprawnionymi”.
Art. 3.
1. Osobom uprawnionym przysługuje dodatkowe świadczenie w wysokości:
1) kwoty najniższej emerytury, o której mowa w art. 85 ust. 2 ustawy, o której mowa w art. 2 pkt 6, obowiązującej od dnia 1 marca roku, w którym jest wypłacane dodatkowe świadczenie — dla osób, których wysokość świadczenia, o którym mowa w art. 2, przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń nie przekracza kwoty 2900 zł;
2) kwoty najniższej emerytury, o której mowa w art. 85 ust. 2 ustawy, o której mowa w art. 2 pkt 6, obowiązującej od dnia 1 marca roku, w którym jest wypłacane dodatkowe świadczenie, pomniejszonej o kwotę różnicy między kwotą wysokości świadczenia, o którym mowa w art. 2, przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń a kwotą 2900 zł — dla osób, których wysokość świadczenia, o którym mowa w art. 2, przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń przekracza kwotę 2900 zł.
2. Jeżeli kwota dodatkowego świadczenia ustalonego w sposób, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, jest niższa niż 50 zł, dodatkowego świadczenia nie przyznaje się.
3. Zamiast kwoty najniższej emerytury, o której mowa w ust. 1, stosuje się kwotę wyższą, określoną w przepisach wydanych na podstawie ust. 6, w przypadku ich wydania.
4. Dodatkowe świadczenie nie przysługuje osobom, którym prawo do świadczeń określonych w art. 2 zostało zawieszone na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty dodatkowego świadczenia.
5. Prawo do dodatkowego świadczenia lub jego wysokość podlegają ponownemu ustaleniu, jeżeli okaże się, że na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty dodatkowego świadczenia prawo do świadczenia, o którym mowa w art. 2, nie istniało, podlegało zawieszeniu, przysługiwała wypłata tego świadczenia lub uległa zmianie wysokość tego świadczenia.
6. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, kwotę wyższą niż kwota najniższej emerytury, o której mowa w ust. 1, stosowaną do ustalenia wysokości dodatkowego świadczenia, mając na względzie sytuację społeczno-gospodarczą oraz stan finansów publicznych.
7. Przepisy, o których mowa w ust. 6, są wydawane w terminie nie późniejszym niż do dnia 31 października danego roku.
Art. 4.
1. W razie zbiegu prawa do więcej niż jednego świadczenia, o którym mowa w art. 2, przy ustalaniu prawa i wysokości dodatkowego świadczenia przyjmuje się sumę tych świadczeń, które są wypłacane.
2. Osobie uprawnionej przysługuje jedno dodatkowe świadczenie.
Art. 5.
1. Do renty rodzinnej, do której jest uprawniona więcej niż jedna osoba, przysługuje jedno dodatkowe świadczenie, które podlega proporcjonalnemu podziałowi na osoby uprawnione do renty rodzinnej.
2. Jeżeli do renty rodzinnej jest uprawniona więcej niż jedna osoba i przynajmniej jedna z nich jest uprawniona do renty socjalnej, dodatkowe świadczenie z tytułu renty rodzinnej podlega podziałowi stosownie do liczby osób uprawnionych do renty rodzinnej, z wyłączeniem osoby lub osób uprawnionych do renty socjalnej.
3. Osobie lub osobom wyłączonym z liczby osób uprawnionych do renty rodzinnej, o których mowa w ust. 2, przysługuje dodatkowe świadczenie z tytułu przysługującego prawa do renty socjalnej.
Art. 6.
1. Przyznanie dodatkowego świadczenia następuje z urzędu na podstawie decyzji.
2. Dodatkowe świadczenie wypłaca się w miesiącu określonym w przepisach wydanych na podstawie ust. 3, w terminie wypłaty świadczeń, o których mowa w art. 2, albo w innym terminie w tym miesiącu, jeżeli nie jest możliwa wypłata dodatkowego świadczenia wraz ze świadczeniem, o którym mowa w art. 2
3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, miesiąc wypłaty dodatkowego świadczenia w danym roku, mając na względzie możliwości techniczne i organizacyjne wypłaty dodatkowego świadczenia przez organy emerytalno-rentowe.
4. Przepisy, o których mowa w ust. 3, są wydawane w terminie nie późniejszym niż do dnia 31 października danego roku.
Art. 7.
1. Decyzje w sprawie dodatkowego świadczenia wydaje i świadczenie to wypłaca organ wypłacający świadczenie, o którym mowa w art. 2.
2. W razie zbiegu prawa do świadczeń, które są wypłacane przez dwa organy emerytalno-rentowe, decyzje w sprawie dodatkowego świadczenia wydaje i świadczenie to wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
3. W razie zbiegu prawa do świadczeń, o których mowa w art. 2, na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty dodatkowego świadczenia, który nastąpił po dniu wydania decyzji o przyznaniu dodatkowego świadczenia, organem właściwym w danym roku do przyznania i wypłaty dodatkowego świadczenia jest organ emerytalno-rentowy, który już przyznał dodatkowe świadczenie, jeżeli przyznanie prawa do świadczenia, o którym mowa w art. 2, i podjęcie jego wypłaty przez inny organ emerytalno-rentowy nie skutkuje utratą prawa do dodatkowego świadczenia lub zmianą jego wysokości.
4. Decyzje w sprawie dodatkowego świadczenia, sporządzone z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego, mogą zamiast podpisu zawierać nadruk imienia i nazwiska wraz ze stanowiskiem służbowym osoby upoważnionej do ich wydania.
5. Od decyzji organu wypłacającego przysługują środki odwoławcze przewidziane w przepisach, o których mowa w art. 2.
Art. 8.
Kwoty dodatkowego świadczenia nie wlicza się do dochodu, o którym mowa w:
1) art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1335);
2) art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 901);
3) art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (Dz. U. z 2023 r. poz. 156 i 535).
Art. 9.
Do dochodu, o którym mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 390, 658 i 852), nie wlicza się wypłaconej kwoty dodatkowego świadczenia.
Art. 10.
Z kwoty dodatkowego świadczenia nie dokonuje się potrąceń i egzekucji.
Art. 11.
1. Dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych dodatkowe świadczenie stanowi świadczenie, o którym mowa w art. 12 ust. 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.).
2. Do kwoty dodatkowego świadczenia stosuje się odpowiednio art. 66 ust. 1 pkt 16, art. 81 ust. 8 pkt 2, art. 83 ust. 1 i art. 85 ust. 9–11 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2561, z późn. zm.).
Art. 12.
W sprawach nieuregulowanych w niniejszej ustawie stosuje się przepisy:
1) ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników;
2) ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, z wyjątkiem art. 46 tej ustawy;
3) ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, z wyjątkiem art. 47 tej ustawy;
4) ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z wyjątkiem art. 136 tej ustawy.
Art. 13.
1. Dodatkowe świadczenie wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz koszty obsługi jego wypłaty są finansowane z budżetu państwa.
2. Koszty obsługi, o których mowa w ust. 1, wynoszą 0,5% kwoty przeznaczonej na wypłatę dodatkowego świadczenia.
Art. 14.
1. Organy wypłacające świadczenia, o których mowa w art. 2, są uprawnione do pozyskiwania i przetwarzania danych osobowych w zakresie niezbędnym do przyznawania i ustania prawa do dodatkowego świadczenia oraz wypłacania tego świadczenia.
2. Zabezpieczenia przetwarzania danych osobowych przez organy wypłacające świadczenia, o których mowa w art. 2, polegają co najmniej na:
1) dopuszczeniu do przetwarzania danych osobowych wyłącznie osób posiadających pisemne upoważnienie wydane przez administratora danych;
2) pisemnym zobowiązaniu osób upoważnionych do przetwarzania danych osobowych do zachowania ich poufności.
3. Pozyskiwanie danych osobowych, o którym mowa w ust. 1, następuje za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
Art. 15.–20.
Pominięto, gdyż wprowadzają zmiany do innych ustaw.
Art. 21.
W 2023 r., w celu wypłaty dodatkowego świadczenia, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek właściwego dysponenta części budżetowej, może dokonywać przeniesień wydatków budżetowych między działami, rozdziałami i paragrafami klasyfikacji wydatków budżetu państwa, a w przypadku ministrów będących dysponentami więcej niż jednej części budżetowej również między tymi częściami budżetowymi.
Art. 22.
W 2023 r. dodatkowe świadczenie wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz koszty obsługi jego wypłaty są finansowane ze środków Funduszu Solidarnościowego, o którym mowa w ustawie zmienianej w art. 19.
Art. 23.
Środki ujęte w 2023 r. w planie finansowym Funduszu Solidarnościowego na finansowanie świadczeń, o których mowa w art. 6b ust. 1 pkt 2 i 2a ustawy zmienianej w art. 19, mogą być również przeznaczone na wypłaty należnych zasądzonych lub zaległych tych świadczeń.
Art. 24.
1. Przepis art. 13 ust. 1 stosuje się do wypłaty należnego zasądzonego lub zaległego dodatkowego świadczenia przysługującego za okres przed dniem 1 stycznia 2024 r.
2. Przepis art. 14 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 20, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się do wypłaty należnego zasądzonego lub zaległego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego przysługującego za okres przed dniem 1 stycznia 2024 r.
3. Wypłaty należnych zasądzonych lub zaległych świadczeń z tytułu kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego oraz koszty obsługi wypłaty tych świadczeń, o których mowa w odrębnych przepisach, są finansowane z budżetu państwa.
4. Nienależnie pobrane dodatkowe świadczenie oraz dodatkowe roczne świadczenie pieniężne przysługujące za okres przed dniem 1 stycznia 2024 r. stanowią dochód budżetu państwa.
Art. 25.
Przepis art. 12 ust. 2 ustawy zmienianej w art. 20 w brzmieniu dotychczasowym stosuje się do dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego przysługującego za okres przed dniem 1 stycznia 2024 r.
Art. 26.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia [tj. dnia 08.08.2023 r. — przyp. redakcji], z wyjątkiem:
1) art. 20 pkt 1 i 2, art. 24 oraz art. 25, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2024 r.;
2) art. 14 ust. 3 oraz art. 20 pkt 3 w zakresie dodawanego art. 14a ust. 3, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.
