Dz.U. 2022.2503
Rozporządzenie Ministra Zdrowia
z dnia 5 grudnia 2022 r.
w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców
Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2022 r. poz. 2503
Na podstawie art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2021 r. poz. 1212, z późn. zm.) zarządza się, co następuje:
§ 1.
Rozporządzenie określa:
1) szczegółowe warunki i tryb przeprowadzania badania lekarskiego prowadzonego w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, zwanego dalej „badaniem lekarskim”;
2) zakres:
a) badań lekarskich,
b) konsultacji u lekarzy specjalistów,
c) pomocniczych badań diagnostycznych;
3) jednostki uprawnione do przeprowadzania badań lekarskich, o których mowa w art. 75 ust. 1 pkt 7 i 8 oraz w art. 79 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, zwanej dalej „ustawą”;
4) wzory stosowanych dokumentów oraz wzór pieczątki uprawnionego lekarza, o którym mowa w art. 77 ust. 1 ustawy, zwanego dalej „uprawnionym lekarzem”;
5) dodatkowe kwalifikacje, o których mowa w art. 77 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy;
6) podmioty uprawnione do przeprowadzania szkoleń lekarzy w zakresie badań kierowców oraz ramowy program ich szkolenia;
7) wysokość opłaty za wpis do ewidencji, o którym mowa w art. 77 ust. 2 pkt 1 ustawy.
§ 2.
1. Osoba posiadająca skierowanie na badanie lekarskie albo osoba, która uzyskała od starosty albo marszałka województwa mazowieckiego informację o obowiązku poddania się badaniu lekarskiemu, zgłasza się na badanie lekarskie w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia otrzymania skierowania albo informacji.
2. Badanie lekarskie przeprowadza się po sprawdzeniu tożsamości osoby zgłaszającej się na badanie lekarskie.
3. Osoba zgłaszająca się na badanie lekarskie przedstawia uprawnionemu lekarzowi dokument potwierdzający jej tożsamość. W przypadku nieprzedstawienia dokumentu potwierdzającego tożsamość osoby zgłaszającej się na badanie lekarskie uprawniony lekarz nie może przeprowadzić tego badania.
§ 3.
- Badanie lekarskie jest poprzedzone złożeniem oświadczenia dotyczącego stanu zdrowia, o którym mowa w art. 78 ustawy.
2. Wzór oświadczenia dotyczącego stanu zdrowia, o którym mowa w art. 78 ustawy, jest określony w załączniku nr 1 do rozporządzenia.
§ 4.
1. W ramach badania lekarskiego uprawniony lekarz dokonuje oceny stanu zdrowia osoby badanej w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami w zakresie:
1) narządu wzroku;
2) narządu słuchu;
3) układu ruchu;
4) układu sercowo-naczyniowego i układu oddechowego;
5) układu nerwowego, w tym padaczki;
6) obturacyjnego bezdechu podczas snu;
7) czynności nerek;
8) cukrzycy, przy uwzględnieniu wyników badania poziomu glikemii;
9) stanu psychicznego;
10) objawów wskazujących na uzależnienie od alkoholu lub na jego nadużywanie;
11) objawów wskazujących na uzależnienie od środków działających podobnie do alkoholu lub na ich nadużywanie;
12) stosowania produktów leczniczych mogących mieć wpływ na zdolność do kierowania pojazdami;
13) innych poważnych zaburzeń stanu zdrowia, które mogą stanowić zagrożenie podczas kierowania pojazdami.
2. W ramach badania lekarskiego uprawniony lekarz określa u osoby badanej obecność i rodzaj schorzenia, stopień zaawansowania objawów chorobowych i ich dynamikę, z uwzględnieniem możliwości zarówno rozwoju choroby, jak i cofania się jej objawów, oraz rozważa zagrożenia dla bezpieczeństwa ruchu drogowego, jakie mogą wystąpić podczas kierowania pojazdem przez tę osobę.
§ 5.
Szczegółowe warunki badania lekarskiego w zakresie:
1) narządu wzroku — są określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia;
2) narządu słuchu — są określone w załączniku nr 3 do rozporządzenia;
3) układu ruchu, układu oddechowego, czynności nerek, stanu psychicznego, objawów wskazujących na uzależnienie od alkoholu lub na jego nadużywanie, objawów wskazujących na uzależnienie od środków działających podobnie do alkoholu lub na ich nadużywanie oraz stosowania produktów leczniczych mogących mieć wpływ na zdolność do kierowania pojazdami — są określone w załączniku nr 4 do rozporządzenia;
4) układu sercowo-naczyniowego — są określone w załączniku nr 5 do rozporządzenia;
5) układu nerwowego, w tym padaczki — są określone w załączniku nr 6 do rozporządzenia;
6) obturacyjnego bezdechu podczas snu — są określone w załączniku nr 7 do rozporządzenia;
7) cukrzycy — są określone w załączniku nr 8 do rozporządzenia.
§ 6.
1. Uprawniony lekarz może skierować osobę badaną na konsultację do lekarza posiadającego specjalizację w określonej dziedzinie medycyny lub do psychologa albo zlecić przeprowadzenie pomocniczych badań diagnostycznych w zakresie, o którym mowa w § 4 ust. 1, w celu oceny schorzenia lub stopnia zaawansowania objawów chorobowych.
2. Konsultacja u lekarza posiadającego specjalizację w dziedzinie okulistyki jest obligatoryjna po 6-miesięcznym okresie adaptacji w przypadku powstania jednooczności lub diplopii w odniesieniu do osób ubiegających się o wydanie prawa jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, B+E lub T albo posiadających prawo jazdy takiej kategorii. Przed upływem okresu adaptacji uprawniony lekarz stwierdza istnienie przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami. Po upływie okresu adaptacji uprawniony lekarz może orzec brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami pod warunkiem przedstawienia przez osobę badaną opinii lekarza posiadającego specjalizację w dziedzinie okulistyki potwierdzającej adaptację.
3. Konsultacja u lekarza posiadającego specjalizację w dziedzinie okulistyki jest obligatoryjna po 6-miesięcznym okresie adaptacji w przypadku powstania znacznej i nagłej utraty możliwości widzenia na jedno oko w odniesieniu do:
1) osób ubiegających się o wydanie prawa jazdy kategorii C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D lub D+E lub pozwolenia na kierowanie tramwajem albo posiadających prawo jazdy takiej kategorii lub pozwolenie na kierowanie tramwajem;
2) osób, o których mowa w art. 75 ust. 1 pkt 6 ustawy;
3) kierowców, o których mowa w art. 39j ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 2201), oraz przedsiębiorców lub innych osób osobiście wykonujących przewóz drogowy, o których mowa w art. 39m tej ustawy;
4) osób, o których mowa w art. 34 ust. 1, art. 60 lub art. 117 ust. 4 ustawy.
4. Przed upływem okresu adaptacji, o którym mowa w ust. 3, uprawniony lekarz stwierdza istnienie przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami. Po upływie tego okresu uprawniony lekarz może orzec brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami pod warunkiem przedstawienia przez osobę badaną opinii lekarza posiadającego specjalizację w dziedzinie okulistyki potwierdzającej adaptację.
5. W przypadku stwierdzenia diplopii u osób, o których mowa w ust. 3, uprawniony lekarz stwierdza istnienie przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami.
§ 7.
1. Uprawniony lekarz po przeprowadzeniu badania lekarskiego wystawia orzeczenie lekarskie, którego wzór jest określony odpowiednio w załącznikach nr 9 i 10 do rozporządzenia.
2. Oryginał orzeczenia lekarskiego otrzymuje osoba badana, a kopię orzeczenia lekarskiego dołącza się do dokumentacji badania prowadzonej w formie karty badania lekarskiego, której wzór jest określony w załączniku nr 11 do rozporządzenia.
§ 8.
Wzór pieczątki uprawnionego lekarza jest określony w załączniku nr 12 do rozporządzenia.
§ 9.
W przypadku gdy osoba ubiegająca się o uzyskanie uprawnień do kierowania pojazdami albo kierowca podlega jednocześnie badaniom lekarskim przeprowadzanym dla więcej niż jednej kategorii prawa jazdy, przeprowadza się jedno badanie lekarskie obejmujące swoim zakresem wszystkie wymagania związane z tymi kategoriami.
§ 10.
1. Jednostkami uprawnionymi do przeprowadzania badań lekarskich osób, o których mowa w art. 75 ust. 1 pkt 7 i 8 ustawy, są jednostki organizacyjne służby medycyny pracy, o których mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 437).
2. Osoba zgłaszająca się na badanie lekarskie na podstawie decyzji starosty, o której mowa w art. 99 ust. 2 pkt 1 lit. b ustawy, przekazuje uprawnionemu lekarzowi kopię orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność.
§ 11.
Jednostkami uprawnionymi do przeprowadzenia ponownego badania lekarskiego, o którym mowa w art. 79 ust. 4 i 5 ustawy, są w przypadku orzeczenia lekarskiego wydanego przez:
1) uprawnionego lekarza — wojewódzkie ośrodki medycyny pracy;
2) uprawnionego lekarza zatrudnionego w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy:
a) Centrum Naukowe Medycyny Kolejowej w Warszawie,
b) Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra med. Jerzego Nofera w Łodzi,
c) Instytut Medycyny Wsi im. Witolda Chodźki w Lublinie,
d) Uniwersyteckie Centrum Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Gdyni,
e) Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej w Warszawie.
§ 12.
1. Za dodatkowe kwalifikacje, o których mowa w art. 77 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy, uznaje się:
1) posiadanie specjalizacji w dziedzinie medycyny: przemysłowej, kolejowej, lotniczej, morskiej i tropikalnej, sportowej, ogólnej, rodzinnej lub chorób wewnętrznych;
2) ukończenie z wynikiem pozytywnym szkolenia w zakresie badań kierowców.
2. Szkolenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, obejmuje zajęcia teoretyczne i praktyczne, w wymiarze łącznym co najmniej 60 godzin, w zakresie:
1) podstaw prawnych orzecznictwa o zdolności do kierowania pojazdami;
2) zasad orzecznictwa lekarskiego o zdolności do kierowania pojazdami;
3) metodyki badań narządu wzroku, narządu słuchu i równowagi oraz układu nerwowego;
4) oceny fizycznej i psychicznej zdolności do kierowania pojazdami w zakresie określonym w § 4 ust. 1;
5) problematyki alkoholizmu i oddziaływania środków działających podobnie do alkoholu;
6) wypadkowości drogowej.
3. Podmiotami uprawnionymi do przeprowadzania szkoleń lekarzy w zakresie badań kierowców są jednostki, o których mowa w § 11 pkt 2.
4. Dokumentem potwierdzającym ukończenie z wynikiem pozytywnym szkolenia w zakresie badań kierowców jest zaświadczenie wydane przez jednostkę przeprowadzającą szkolenie. Wzór zaświadczenia jest określony w załączniku nr 13 do rozporządzenia.
§ 13.
Opłata za wpis do ewidencji, o którym mowa w art. 77 ust. 2 pkt 1 ustawy, wynosi 50 zł.
§ 14.
Do dnia 31 grudnia 2023 r. dokumentacja badania, o której mowa w § 7 ust. 2, może być prowadzona w formie karty badania lekarskiego zgodnie ze wzorem określonym w przepisach dotychczasowych.
§ 15.
1. Postępowania w sprawie wydania orzeczenia lekarskiego wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia przeprowadza się na podstawie przepisów dotychczasowych, przy czym czynności wykonane przed tym dniem zachowują ważność.
2. Orzeczenia lekarskie wydane przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zachowują ważność przez okres, na jaki zostały wydane.
3. Zaświadczenia potwierdzające odbycie szkolenia, o którym mowa w art. 77 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy, wydane na podstawie dotychczasowych przepisów zachowują ważność.
§ 16.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. [tj. dnia 06.12.2022 r. — przyp. redakcji]*
* Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2019 r. w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców (Dz. U. z 2020 r. poz. 2213), które utraciło moc z dniem 5 grudnia 2022 r. zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 14 października 2021 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1997 oraz z 2022 r. poz. 1002).
