Przepisy art. 10 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90. poz. 844, ze zm.) mogą stanowić podstawę rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem w okresie urlopu wychowawczego także w sytuacjach, gdy nie zachodzą przesłanki przewidziane w art. 1861 § 1 zdaniu drugim k.p.
Uchwała SN z 15.02.2006 r. (II PZP 13/05, Biuletyn SN Nr 2/06)
Rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn określonych w art. 1 ust. 1 ustawy z 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19, z późn. zm.) na podstawie art. 10 tej ustawy nie traci charakteru indywidualnego przez fakt, że w okresie wypowiedzenia pracodawca rozpoczął zwolnienia grupowe.
Uchwała SN z 04.04.2002 r. (III PZP 4/02, OSNAPiUS 2002/14/324)
Ogłoszenie upadłości pozwanego pracodawcy nie powoduje konieczności zawieszenia postępowania na podstawie art. 174 § 1 pkt 4 k.p.c. wówczas, gdy przedmiotem sporu jest wyłącznie roszczenie o przywrócenie do pracy. Postępowanie w takiej sprawie winno być kontynuowane przeciwko syndykowi.
Uchwała SN z 05.07.2002 r. (III PZP 5/02, OSNAPiUS 2003/3/58)
1. Wprowadzony przez pracodawcę jednostronną czynnością prawną tzw. Program Dobrowolnych Odejść nie jest źródłem prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 k.p., jeżeli nie jest ani opartym na ustawie porozumieniem zbiorowym (porozumieniem zawartym przez pracodawcę z partnerem społecznym, czyli związkami zawodowymi), ani opartym na ustawie regulaminem określającym prawa i obowiązki stron stosunku pracy (powszechnie obowiązujące prawo pracy nie przewiduje wydania przez pracodawcę regulaminu dobrowolnych odejść).
2. Prawo pracy nie zabrania pracodawcy składania różnego rodzaju ofert czy też propozycji pracownikom (np. w postaci programu dobrowolnych odejść), pod warunkiem, że nie są one dla nich mniej korzystne niż przepisy prawa pracy.
3. Pracownik nie ma roszczenia o rozwiązanie z nim stosunku pracy przez pracodawcę z przyczyn dotyczących pracodawcy (niedotyczących pracownika) w celu uzyskania świadczeń przedemerytalnych.
4. Ani w przypadku wprowadzenia programu dobrowolnych odejść, ani w przypadku uruchomienia przez pracodawcę formalnej procedury zwolnień grupowych, pracownik nie ma roszczenia o rozwiązanie z nim stosunku pracy. W ramach zwolnień grupowych inicjatywa rozwiązania stosunku pracy zawsze wychodzi od pracodawcy, a nie od pracownika.
Wyrok SN z 22.10.2019 r. (I PK 141/18, Biuletyn SN 11–12/2019)
Rozwiązanie umowy o pracę na skutek nieprzyjęcia nowych warunków zatrudnienia objęte jest zwolnieniem grupowym w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracownika (jednolity tekst: Dz. U. z 2018 r. poz. 1969, ze zm.), jeśli doszło zwolnienia większej liczby pracowników w trybie wypowiedzenia zmieniającego, a w tym co najmniej pięciu zwolnień w rozumieniu art. 1 ust. 1 akapit pierwszy lit. a) dyrektywy Rady nr 98/59/WE z dnia 20 lipca 1998 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do zwolnień grupowych (Dz. U. UE Polskie wydanie specjalne Rozdział 05, Tom 03, s. 327).
Wyrok SN z 10.10.2019 r. (I PK 196/18, Biuletyn SN 11–12/2019)
Do pracownika, którego stosunek pracy podlega szczególnej ochronie, wymienionego w art. 5 ust. 5 ustawy o zwolnieniach grupowych, czyli między innymi pracownika, o którym mowa w art. 39 k.p. (art. 5 ust. 5 pkt 1 ustawy), któremu zmieniono warunki pracy i płacy na podstawie art. 10 ust. 1 powołanej ustawy, ma zastosowanie również art. 5 ust. 6, co oznacza, że jeżeli owa zmiana warunków pracy i płacy powoduje obniżenie wynagrodzenia, to takiemu pracownikowi przysługuje dodatek wyrównawczy obliczony według zasad wynikających z Kodeksu pracy do końca okresu, w którym pracownik ten korzystałby ze szczególnej ochrony przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy. Do pracownika, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o zwolnieniach grupowych nie ma natomiast zastosowania art. 10 ust. 4 tej ustawy.
Wyrok SN z 02.02.2017 r. (II PK 349/15, Biuletyn SN 5/2017)
Pracodawca może wprawdzie w wyjątkowych sytuacjach, gdy jest to motywowane szczególnymi okolicznościami, odstąpić od przyjętych wcześniej kryteriów doboru pracowników do zwolnienia, ale powinien przekonująco uzasadnić to odstępstwo, a zastosowane, w miejsce dotychczasowych, nowe kryteria oceny powinny być obiektywne i niedyskryminacyjne dla zwalnianego pracownika (art. 45 § 1 k.p.).
Wyrok SN z 11.03.2015 r. (III PK 115/14, Biuletyn SN 3/2016)
Naruszenie przez pracodawcę porozumienia zbiorowego dotyczącego zwolnień grupowych (art. 3 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, Dz.U. Nr 90, poz. 844, ze zm. w związku z art. 9 § 1 k.p.) nie może być oceniane jako naruszenie przepisów o wypowiadaniu umów o pracę (art. 45 § 1 k.p.), jeżeli nie miało wpływu na rozwiązanie stosunku pracy z konkretnym pracownikiem.
Wyrok SN z 24.11.2011 r. (I PK 60/11, OSNAPiUS 2012/23–24/281)
Nie w każdym przypadku dokonywania zmian treści stosunków pracy pracowników w okolicznościach opisanych w art. 24113 § 2 k.p. konieczne jest uruchomienie procedury zwolnień grupowych z art. 2–4 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90, poz. 844, ze zm.).
Wyrok SN z 30.09.2011 r. (III PK 14/11, OSNAPiUS 2012/21–22/256)
W razie zwolnień grupowych pracodawca może wypowiedzieć definitywnie (a nie tylko zmieniająco) umowę o pracę pracownikowi podlegającemu szczególnej ochronie z mocy przepisu odrębnego (art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, Dz.U. Nr 90, poz. 844 ze zm.), niewymienionemu w art. 5 ust. 5 tej ustawy, choćby nie nastąpiło ogłoszenie upadłości lub likwidacja pracodawcy.
Wyrok SN z 23.06.2010 r. (II PK 21/10, OSNAPiUS 2011/23-24/292)
Przepisy art. 2–6 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90, poz. 844, ze zm.) stosuje się przy rozwiązywaniu umów o pracę na czas określony w ramach zwolnień grupowych. W razie naruszenia tych przepisów pracownikowi przysługuje roszczenie o odszkodowanie na podstawie art. 50 § 3 k.p.
Wyrok SN z 04.12.2008 r. (II PK 139/08, OSNAPiUS 2010/11–12/134)
Użyte w prawie zakładowym pojęcie „przyczyn niedotyczących pracowników” — jeżeli nic innego nie wynika z pozostałych przepisów tego prawa — należy rozumieć zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90, poz. 844, ze zm.).
Wyrok SN z 10.05.2006 r. (III PK 18/06, OSNP 2007/9-10/126)
Porozumienie zawarte ze związkami zawodowymi na podstawie art. 3 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90, poz. 844, ze zm.) jest źródłem prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 k.p. i wiąże pracodawcę, który nie może odstępować od jego treści w zakresie doboru pracowników do zwolnienia, czy kolejności i terminów dokonywania zwolnień.
Wyrok SN z 20.06.2006 r. (II PK 323/05, OSNP 2007/13-14/186)
Pracownikom, których stosunki pracy uległy rozwiązaniu po wejściu w życie ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90, poz. 844, ze zm.), w następstwie postępowań wszczętych na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980, ze zm.), przysługuje odprawa pieniężna na zasadach określonych w nowych przepisach, jeżeli jest to dla nich korzystniejsze.
Wyrok SN z 14.06.2006 r. (I PK 249/05, OSNP 2007/13-14/184)
Okresu urlopu macierzyńskiego nie zalicza się do okresu urlopu trwającego co najmniej trzy miesiące (nie sumuje się z okresem innego urlopu), w czasie którego dopuszczalne jest wypowiedzenie stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników w sytuacjach, o których mowa w art. 41 k.p. (art. 5 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, Dz.U. Nr 90, poz. 844, ze zm.).
Wyrok SN z 21.11.2006 r. (II PK 52/06, OSNAPiUS 2007/23-24/349)
1. Obowiązek pracodawcy wynikający z art. 12 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980, ze zm.) jest ograniczony do zatrudnienia pracownika w tej samej grupie zawodowej, natomiast nowe warunki zatrudnienia mogą odbiegać od poprzednich w zakresie stanowiska i wymiaru czasu pracy, wynagrodzenia, miejsca pracy i innych elementów składających się na treść umowy o pracę.
2. Zgłoszenie zamiaru powrotu do pracy przez pracownika zawiadomionego o planowanym naborze na stanowiska pracy w tej samej grupie zawodowej po terminie wyznaczonym przez pracodawcę oraz w momencie, gdy nie dysponuje on już wolnymi miejscami pracy, zwalnia pracodawcę z obowiązku jego zatrudnienia na podstawie art. 12 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r.; obowiązek ten może ponownie powstać, gdy zwolni się miejsce pracy w tej samej grupie zawodowej, a nie upłynął jeszcze termin określony w tym przepisie.
Wyrok SN z 05.07.2006 r. (III PK 34/06, OSNP 2007/13-14/191)
Pracodawca może wypowiedzieć dotychczasowe warunki pracy i płacy pracownikowi objętemu szczególną ochroną ze względu na członkostwo w zakładowej organizacji związkowej i upoważnienie do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy, nie tylko w ramach zwolnień grupowych, ale także indywidualnych objętych ustawą z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90, poz. 844, ze zm.).
Wyrok SN z 19.04.2006 r. (II PK 287/05, OSNP 2007/7-8/102)
Obowiązek pracodawcy zatrudnienia pracownika zwolnionego z przyczyn określonych w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980, ze zm.) istnieje tylko wówczas, gdy pracownik zgłosił zamiar powrotu do pracy przed zatrudnieniem nowego pracownika. Prośba pracownika o cofnięcie wypowiedzenia, umotywowana okolicznościami uzasadniającymi przypuszczenie, że po upływie okresu wypowiedzenia potrzeby pracodawcy będą wymagały zatrudnienia pracownika w tej samej grupie zawodowej, powinna być traktowana jako zgłoszenie zamiaru powrotu do pracy, o którym mowa w art. 12 tej ustawy.
Wyrok SN z 18.10.2005 r. (II PK 81/05, OSNP 2006/19–20/290)
Przepisy ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980, ze zm.) mają zastosowanie, gdy okoliczności dotyczące zakładu pracy są przyczyną rozwiązania stosunku pracy, w tym znaczeniu, że w razie ich braku nie podjęto by decyzji o rozwiązaniu stosunku pracy z innych przyczyn, leżących po stronie pracownika, co dotyczy zarówno zwolnień grupowych, jak i indywidualnych.
Wyrok SN z 25.01.2005 r. (I PK 139/04, OSNAPiUS 2005/17/264)
Zmniejszenie zatrudnienia wywołane zmianami w organizacji pracy pracodawcy ustala się według zasady przyczynowo-skutkowej (zmiany organizacyjne — redukcja etatów) od daty wprowadzenia tych zmian, a nie od momentu ustania stosunku pracy z pracownikiem zwalnianym w trybie indywidualnego rozwiązania umowy o pracę z przyczyn dotyczących pracodawcy.
Wyrok SN z 29.06.2005 r. (I PK 262/04, OSNAPiUS 2006/5-6/79)
Uzyskanie przez pracowników specjalnej odprawy z tytułu zwolnień grupowych, nie stwarza — na zasadzie równości — uprawnienia do tej odprawy dla pracowników nieobjętych zwolnieniami grupowymi.
Wyrok SN z 23.11.2004 r. (I PK 20/04, OSNAPiUS 2005/13/185)
O tym, czy zwolnienie ma charakter grupowy, decyduje liczba pracowników zwalnianych u danego pracodawcy w stosunku do liczby pracowników u niego zatrudnionych, nie można natomiast brać pod uwagę liczby pracowników zwalnianych w innych zakładach pracy prowadzonych przez tę samą osobę prawną (art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980, ze zm.).
Wyrok SN z 02.12.2004 r. (I PK 125/04, OSNAPiUS 2005/13/190)
Niedopuszczalne jest równoczesne dokonywanie zwolnień grupowych i indywidualnych z przyczyn określonych w art. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980, ze zm.).
Wyrok SN z 14.12.2004 r. (II PK 107/04, OSNAPiUS 2005/15/222)
Porozumienie w sprawie zasad postępowania przy dokonywaniu zwolnień pracowników nie staje się bezskuteczne przez to, że zostało zawarte po upływie 20 dni od zawiadomienia na piśmie zakładowej organizacji związkowej o konieczności rozwiązania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn określonych w art. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980, ze zm.). Wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zgodnie z postanowieniami takiego porozumienia nie narusza przepisów o wypowiadaniu umów o pracę (art. 45 § 1 k.p.).
Wyrok SN z 02.03.2004 r. (I PK 387/03, OSNAPiUS 2005/9/124)
Szczególna ochrona trwałości stosunku pracy kobiety w ciąży w przypadku zwolnienia indywidualnego na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980, ze zm.) wynika z art. 6 ust. 1 tej ustawy i nie stosuje się wówczas art. 10 ust. 3-5.
Wyrok SN z 05.02.2004 r. (I PK 260/03, OSNAPiUS 2004/24/415)
Nie stanowi wystarczającego kryterium doboru pracowników do zwolnienia jedynie wysokość otrzymywanego przez nich wynagrodzenia za pracę, z pominięciem poziomu kwalifikacji zawodowych, stażu pracy oraz stosunku do obowiązków pracowniczych, także wtedy, gdy przyczyną wypowiedzenia jest konieczność ograniczenia zatrudnienia ze względów ekonomicznych.
Wyrok SN z 15.12.2004 r. (I PK 97/04, OSNAPiUS 2005/24/389)
1. Świadczenia przewidziane regulaminem wydanym na podstawie art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980, ze zm.) przysługują pracownikom objętym zamiarem zwolnienia z pracy z uwagi na restrukturyzację zatrudnienia, a nie zwolnionym z przyczyn niedotyczących pracodawcy.
2. Ugoda sądowa, w której strony zmieniły jedynie tryb rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika na porozumienie stron, nie przekreśla przyczyn, które zadecydowały o rozwiązaniu przez pracodawcę stosunku pracy.
Wyrok SN z 15.04.2004 r. (I PK 512/03, OSNAPiUS 2005/5/62)
Istniejące w dacie wypowiedzenia umowy o pracę względy ekonomiczne, wymuszające zmniejszenie zatrudnienia, stanowią wystarczającą przyczynę rozwiązania umowy o pracę na podstawie art. 10 ust. 1 w związku z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980, ze zm.), także w przypadku, gdy zmiany organizacyjne związane z realizacją planów oszczędnościowych wystąpią po dokonaniu wypowiedzenia.
Wyrok SN z 18.12.2002 r. (I PK 17/02, OSNAPiUS 2004/12/208)
Ogłoszenie upadłości pracodawcy oznacza jego niewypłacalność w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 9, poz. 85), choćby stan niewypłacalności powstał wcześniej wskutek zdarzeń wskazanych w art. 3 ust. 2 tej ustawy, jeżeli następnie pracodawca zaspokajał roszczenia pracownicze.
Wyrok SN z 07.08.2002 r. (I PKN 243/01, OSNAPiUS 2004/8/136)
Zatrudnienie na nowoutworzonym stanowisku pracy, na którym wymagane są szczególne kwalifikacje lub umiejętności, których pracodawca nie wymagał od pracownika zatrudnionego poprzednio na zlikwidowanym stanowisku, nie jest zatrudnieniem w tej samej grupie zawodowej w rozumieniu art. 12 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980, ze zm.), jeżeli pracownik zatrudniony poprzednio musiałby dopiero zdobyć te kwalifikacje lub umiejętności.
Wyrok SN z 07.08.2002 r. (I PKN 594/01, OSNAPiUS 2004/8/140)
W razie podjęcia przez pracodawcę indywidualnej decyzji o rozwiązaniu stosunku pracy z przyczyn organizacyjnych, wybór pracownika do zwolnienia powinien być dokonany w oparciu o porównanie sytuacji pracowników w ramach tej samej grupy pracowniczej (osób wykonujących pracę podobną, zajmujących podobne stanowiska), nie zaś z uwzględnieniem sytuacji wszystkich pracowników zatrudnionych w zakładzie pracy albo w jego określonej komórce organizacyjnej.
Wyrok SN z 06.11.2001 r. (I PKN 675/00, OSNAPiUS 2003/19/461)
1. Przesunięcie pracowników na inne stanowiska pracy nie jest ponownym zatrudnianiem w tej samej grupie zawodowej w rozumieniu art. 12 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19, ze zm.).
2. Pracownik zwolniony z pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy może skutecznie zgłosić zamiar powrotu do pracy w terminie jednego roku od rozwiązania stosunku pracy pod warunkiem, że w okresie tego roku pracodawca ponownie zatrudnia pracowników w tej samej grupie zawodowej.
Wyrok SN z 21.09.2001 r. (I PKN 781/00, OSNAPiUS 2003/17/415)
Zgłoszenie przez pracownika zamiaru powrotu do zakładu pracy na podstawie art. 12 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19, ze zm.) może nastąpić w ciągu roku od rozwiązania stosunku pracy, także po zatrudnieniu pracowników w tej samej grupie zawodowej.
Wyrok SN z 11.04.2001 r. (I PKN 337/00, OSNAPiUS 2002/12/43)
Powierzenie przez pracodawcę dotychczasowych obowiązków głównego księgowego, sprowadzających się do obsługi rachunkowej przedsiębiorstwa, osobie wykonującej te zadania na podstawie umowy cywilnoprawnej, stanowi likwidację stanowiska pracy. Jest to uzasadniona przyczyna wypowiedzenia dotycząca zakładu pracy (art. 45 § 1 k.p. i art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw, Dz.U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19, ze zm.).
Wyrok SN z 12.07.2001 r. (I PKN 541/00, OSNAPiUS 2003/11/268)
Od dnia ogłoszenia upadłości przestają pracodawcę obowiązywać przepisy ograniczające możliwość wypowiadania i rozwiązywania umów o pracę, a ogłoszenie upadłości jest wystarczającą przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę. Od tej chwili niedopuszczalną ingerencją w sprawy związane z procesem upadłościowym byłoby ze strony sądu pracy badanie stopnia zaawansowania postępowania upadłościowego i rozstrzyganie, w jakim momencie powinna nastąpić likwidacja określonej działalności, sprzedaż składników majątkowych, zwalnianie poszczególnych pracowników oraz jego kolejność.
Wyrok SN z 09.01.2001 r. (I PKN 171/00, OSNAPiUS 2002/16/379)
W razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy nie stosuje się art. 38, 39 i 41 k.p. i przepisów szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę (art. 411 § 1 k.p.), także do wypowiedzenia zmieniającego (art. 42 § 1 k.p.).
Wyrok SN z 15.03.2001 r. (I PKN 447/00, OSNAPiUS 2002/24/493)
Nie narusza zasad współżycia społecznego przyjęcie przez pracodawcę jako kryterium doboru pracowników do zwolnienia ich dyspozycyjności, rozumianej jako możliwość liczenia na obecność pracownika w pracy w czasie na nią przeznaczonym. Przeciwieństwem tak rozumianej dyspozycyjności są częste absencje pracownika spowodowane złym stanem jego zdrowia lub dzieci, jak również inne przypadki usprawiedliwionej nieobecności, które nie tylko powodują konieczność organizowania nagłych zastępstw, ale także nie pozwalają oczekiwać, że w razie potrzeby pracownik ten będzie mógł zastąpić innego pracownika.
Wyrok SN z 23.01.2001 r. (I PKN 191/00, OSNAPiUS 2002/18/433)
Przewidziane w art. 12 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980, ze zm.), roszczenie o ponowne zatrudnienie nie przysługuje pracownikom zwolnionym z pracy z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.
Wyrok SN z 25.05.2000 r. (I PKN 649/99, OSNAPiUS 2001/21/645)
Pracodawca nie może uchylić się od obowiązku ponownego zatrudnienia pracownika na podstawie art. 12 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19, ze zm.) z powołaniem się na to, że w chwili zatrudnienia nowych pracowników zwolniony poprzednio pracownik był niezdolny do pracy z powodu choroby.
Wyrok SN z 19.01.2000 r. (I PKN 478/99, OSNAPiUS 2001/11/372)
Ograniczenie zatrudnienia w następstwie reorganizacji, polegającej na likwidacji wszystkich stanowisk pracy określonego działu lub komórki organizacyjnej, nie wymaga od pracodawcy przed wypowiedzeniem umów o pracę oceny pracownika z punktu widzenia jego przydatności do wykonywania pracy na innym stanowisku.
Wyrok SN z 22.09.1999 r. (I PKN 268/99, OSNAPiUS 2001/2/39)
Wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę spowodowane zmianami organizacyjnymi, ograniczeniem zatrudnienia, likwidacją stanowiska pracy, itp. nie musi zbiegać się w czasie z chwilą faktycznego ich przeprowadzenia. Dlatego istnienie stanowiska pracy w dniu wypowiedzenia umowy o pracę nie jest równoznaczne z brakiem rzeczywistej przyczyny, o ile w okresie wypowiedzenia lub w późniejszym, nieodległym czasie stanowisko to zostaje faktycznie zlikwidowane w związku z tymi zmianami.
Wyrok SN z 13.10.1999 r. r. (I PKN 290/99, OSNAPiUS 2001/4/110)
Obowiązek zatrudnienia w tej samej grupie zawodowej wynikający z art. 12 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19, ze zm.) nie jest ograniczony do zatrudnienia pracownika na tym samym stanowisku, jakie zajmował poprzednio, ani w tym samym wymiarze czasu pracy.
Wyrok SN z 04.12.1998 r. (I PKN 444/98, OSNAPiUS 2000/2/45)
Termin rozwiązania stosunku pracy za porozumieniem stron z przyczyn dotyczących pracodawcy może być określony zdarzeniem przyszłym, zwłaszcza, gdy zdarzenie to (likwidacja stanowiska pracy) jest przez strony przewidywana po okresie dłuższym niż okres wypowiedzenia przez pracodawcę oraz przy zastrzeżeniu, że termin ten może ulec jedynie przesunięciu.
Wyrok SN z 20.10.1998 r. (I PKN 317/98, OSNAPiUS 1999/22/721)
Klauzula generalna zawarta w art. 45 k.p. odnosi się do wszystkich wypowiedzeń umów o pracę zawartych na czas nieokreślony, a więc także do wypowiedzeń dokonywanych z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Na podstawie art. 45 k.p. sąd pracy może oceniać prawidłowość postępowania pracodawcy w zakresie doboru pracowników przewidzianych do zwolnienia.
Wyrok SN z 27.02.1997 r. (I PKN 20/97, OSNAPiUS 1997/21/417)
Ustawowe określenie „grupa zawodowa” użyte w art. 12 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1990 r., Nr 4, poz. 19, ze zm.) obejmuje nie tylko zespół pracowników wykonujących ściśle określony zawód (lekarz, kierowca), bądź pracowników spełniających w zakładzie pracy takie same funkcje (czynności), ale również pracowników o podobnych kwalifikacjach realizujących określone zbliżone rodzajowo zadania. Zaliczenie pracowników do tej samej grupy zawodowej zależy także od charakteru zakładu pracy, rodzaju wykonywanych zadań i wymaganego przygotowania pracowników.
Wyrok SN z 07.03.1997 r. (I PKN 26/97, OSNAPiUS 1998/10/499)
