Podwyżka świadczenia realizuje jedno z postanowień porozumienia zawartego 24.04.2018 r. przez rząd i część środowisk osób niepełnosprawnych. Renta socjalna wzrośnie z 865,03 do 1029,80 zł, czyli o 164,77 zł, co oznacza wzrost o 19%. W efekcie zostanie ona podwyższona do kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
Nowe przepisy wejdą w życie z 1 września br. z mocą obowiązującą od 1 czerwca br. W praktyce oznacza to, że renta socjalna w podwyższonej wysokości będzie wypłacana od 1 września br. z trzymiesięcznym wyrównaniem. Co istotne, renta socjalna nadal będzie podlegać corocznej waloryzacji.
Celem renty socjalnej jest kompensowanie braku możliwości nabycia uprawnień do świadczeń z systemu ubezpieczenia społecznego ze względu na to, że całkowita niezdolność do pracy powstała przed wejściem na rynek pracy. Renta ta przeznaczona jest dla osób, które w większości nigdy nie osiągają samodzielności życiowej, a w wieku dorosłym zamieszkują z rodzicami lub przebywają wiele lat w instytucjonalnych formach opieki, takich jak domy pomocy społecznej.
Renta socjalna przyznawana jest osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:
- przed ukończeniem 18. roku życia;
- w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej przed ukończeniem 25. roku życia;
- w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.
Ustalenia całkowitej niezdolności do pracy i przewidywanego okresu jej trwania dokonuje lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska na zasadach i w trybie określonym w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1270). W myśl tej ustawy, za całkowicie niezdolną do pracy uważa się osobę, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Przy ocenie prawa do tej renty nie jest istotne, kiedy powstała całkowita niezdolność do pracy, lecz to, aby niezdolność ta była skutkiem naruszenia sprawności organizmu, powstałego we wskazanych okresach.
Według danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych liczba osób pobierających renty socjalne wynosi 280 tys. osób (stan w marcu 2018 r.). Jako że renty socjalne są finansowane w całości z budżetu państwa, podwyższenie świadczenia do 1029,80 zł spowoduje wzrost wydatków o ok. 45 mln zł miesięcznie, czyli 0,54 mld zł rocznie.
oprac. B.O.
