Z początkiem roku szkolnego 2012/2013 weszła w życie reforma systemu kształcenia zawodowego, a wraz z nią modyfikacja zasad przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie. Istotne zmiany dotyczą także zasad dostosowania warunków przeprowadzania egzaminu zawodowego do indywidualnych potrzeb ucznia.
Od dnia 01.09.2012 r. obowiązują przepisy § 111 i 111a rozp. MEN z dn. 30.04.2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz.U. Nr 83, poz. 562, z późn. zm.) ustalające nowe zasady dostosowania warunków egzaminu zawodowego do indywidualnych potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych zdających. Z możliwości zdawania egzaminu w warunkach dostosowanych mogą skorzystać uczniowie:
1) posiadający orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania – na podstawie tego orzeczenia; dotyczy uczniów, którzy posiadali orzeczenie w roku szkolnym, w którym przystępują do egzaminu;
2) ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się – na podstawie opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, o specyficznych trudnościach w uczeniu się;
3) chorzy lub niesprawni czasowo – na podstawie zaświadczenia o stanie zdrowia wydanego przez lekarza; uczniom tym należy stworzyć warunki odpowiednie do ich stanu zdrowia;
4) objęci pomocą psychologiczno-pedagogiczną w szkole ze względu na trudności adaptacyjne związane z wcześniejszym kształceniem za granicą, zaburzenia komunikacji językowej, sytuację kryzysową lub traumatyczną – na podstawie pozytywnej opinii rady pedagogicznej; dotyczy uczniów, którzy korzystali z pomocy w roku szkolnym, w którym przystępują do egzaminu.
Opinia rady pedagogicznej, o której mowa w pkt. 4, jest wydawana na wniosek nauczyciela lub specjalisty wykonującego w szkole zadania z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, prowadzących zajęcia z uczniem (słuchaczem) w szkole, i po uzyskaniu zgody rodziców (prawnych opiekunów) albo pełnoletniego ucznia (słuchacza) lub na wniosek rodziców (prawnych opiekunów) albo pełnoletniego ucznia (słuchacza). W przypadku uczniów (słuchaczy) lub absolwentów szkół w zakładach poprawczych, zakładach karnych lub aresztach śledczych opinię o specyficznych trudnościach w uczeniu się może wydać psycholog zatrudniony w danej placówce.
Dla uczniów (słuchaczy) lub absolwentów, którym przysługuje prawo zdawania egzaminu zawodowego, w warunkach dostosowanych, nie przygotowuje się odrębnych arkuszy egzaminacyjnych. O możliwych sposobach dostosowania warunków przeprowadzania egzaminu corocznie informuje dyrektor CKE. Szczegółową informację podaje się do publicznej wiadomości na stronie internetowej CKE nie później niż do dnia 1 września roku szkolnego, w którym przeprowadzany jest egzamin. W każdej szkole rada pedagogiczna wskazuje sposób bądź sposoby dostosowania egzaminu, wybierając spośród tych wymienionych w informacji CKE.
Inne zasady obowiązują wobec absolwentów posiadających opinię o specyficznych trudnościach w uczeniu się, chorych lub niesprawnych czasowo, którzy ukończyli szkołę we wcześniejszych latach. W ich przypadku sposób lub sposoby dostosowania egzaminu wskazuje:
- w części pisemnej – przewodniczący zespołu egzaminacyjnego w porozumieniu z dyrektorem o.k.e.;
- w części praktycznej – kierownik ośrodka egzaminacyjnego w porozumieniu z dyrektorem o.k.e.
Prawo zdawania egzaminu zawodowego w warunkach dostosowanych zastrzeżono także dla osób niepełnosprawnych, które ukończyły kwalifikacyjny kurs zawodowy, oraz dla osób niepełnosprawnych dopuszczonych do egzaminu w trybie eksternistycznym. Chodzi o osoby niewidome, słabowidzące, niesłyszące, słabosłyszące, z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim lub z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera. W przypadku tych osób dostosowanie następuje na podstawie zaświadczenia wydanego przez lekarza, potwierdzającego występowanie danej dysfunkcji.
Zaświadczenie lekarskie przedkłada się dyrektorowi o.k.e. Osoba, która ukończyła kwalifikacyjny kurs zawodowy, składa je wraz z pisemną deklaracją, a osoba przystępująca do egzaminu w trybie eksternistycznym – wraz z wnioskiem o dopuszczenie do egzaminu eksternistycznego. Szczegółową informację o sposobach dostosowania warun-ków i formy przeprowadzania egzaminu do potrzeb i możliwości tych osób opracowuje dyrektor CKE – ogłasza ją na stronie CKE nie później niż do dnia 1 września roku szkolnego, w którym jest przeprowadzany egzamin. Na podstawie zaświadczenia lekarskiego oraz informacji CKE dyrektor o.k.e. lub upoważniona przez niego osoba wskazuje sposób lub sposoby dostosowania warunków i formy przeprowadzania egzaminu.
Małgorzata Tabaszewska
