Nowela ustawy o samorządzie gminnym wprowadzi do administracji samorządowej nową instytucję: centrum usług wspólnych (CUW), które zapewni obsługę gminnych jednostek, w tym szkół i placówek oświatowych.
25 czerwca 2015 r. sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw, której celem jest usprawnienie pracy oraz obniżenie kosztów funkcjonowania samorządów. Drogą do tego celu ma być m.in. lepsze wykorzystanie posiadanych zasobów oraz skoordynowanie w jednym miejscu zadań i czynności związanych z obsługą gminnych jednostek (administracyjną i organizacyjną, w tym kadrową i prawną, oraz finansową, w tym księgową i płacową). Takim miejscem ma być centrum usług wspólnych (CUW). Przejmie ono zadania wykonywane dotychczas przez różne podmioty, m.in. zespoły obsługi szkół i placówek oświatowych, zwane popularnie zeasami.
Z tymi zmianami związana jest modyfikacja art. 5 ust. 9 u.s.o., przewidziana w art. 11 nowelizacji. Wskazany przepis zostanie utrzymany, lecz zmieni się jego zakres podmiotowy. W nowym brzmieniu będzie stanowił, że w celu wykonywania zadań wymienionych w art. 5 ust. 7 u.s.o. organy prowadzące szkoły i placówki, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 2 i 3 [szkoły i placówki prowadzone przez inne osoby prawne lub osoby fizyczne] oraz w art. 5 ust. 3a–3f [szkoły prowadzone przez poszczególnych ministrów], mogą tworzyć jednostki obsługi ekonomiczno-administracyjnej szkół i placówek lub organizować wspólną obsługę administracyjną, finansową i organizacyjną prowadzonych szkół i placówek, o której mowa w art. 5 ust. 7 pkt 3 u.s.o.
Zmiana w art. 5 ust. 9 u.s.o. będzie miała charakter doprecyzowujący. Przepis ten zostanie utrzymany, ale będzie dotyczył już tylko niesamorządowych szkół i placówek, ponieważ w odniesieniu do samorządowej oświaty odpowiednie regulacje upoważniające do tworzenia zespołów obsługi ekonomiczno-administracyjnej szkół i placówek prowadzonych przez j.s.t. znajdą się w ustawie o samorządzie gminnym. W tej właśnie ustawie zostaną określone zasady i tryb powoływania samorządowych centrów usług wspólnych (jednostek obsługujących), które będą miały zastosowanie w działalności samorządów, także oświatowej.
Jak zastrzega ustawodawca, nie oznacza to, że funkcjonujące obecnie instytucje zwane „ZEAS” ulegną likwidacji. Przepisy przejściowe nowelizacji (art. 48) stanowią, że dotychczasowe jednostki obsługi ekonomiczno-administracyjnej szkół i placówek mogą działać na dotychczasowych zasadach, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji. W okresie działania tych jednostek na dotychczasowych zasadach stosuje się do nich przepisy ustawy o systemie informacji oświatowej w dotychczasowym brzmieniu. Tak więc, jednostki te będą funkcjonować nadal, jednakże będą musiały dostosować w ciągu roku od dnia wejścia w życie nowelizacji do jej wymogów swoje działania i wewnętrzne procedury.
Małgorzata Tabaszewska
