Ewaluacja zewnętrzna powinna kończyć się wydaniem rekomendacji, bo dyrektorzy szkół często nie wiedzą, jak zrealizować wnioski wizytatorów – uważa rzecznik praw dziecka.
Marek Michalak opiniował projekt rozporządzenia w sprawie nadzoru pedagogicznego, nad którym pracuje obecnie MEN. Nowe przepisy mają zastąpić rozporządzenie z 2009 r. i podnieść jakość nadzoru sprawowanego przez kuratoria oświaty.
Zdaniem rzecznika kilka regulacji projektu wymaga doprecyzowania lub uzupełnienia. Chodzi m.in. o zawartość raportu sporządzanego po ewaluacji zewnętrznej. Według rzecznika w raporcie powinny znaleźć się nie tylko wnioski z ewaluacji, ale i rekomendacje konkretnych działań, które dyrektorzy powinni podjąć w celu usunięcia stwierdzonych uchybień lub nieprawidłowości. „Dyrektorzy nie zawsze wiedzą, jak zrealizować wnioski z ewaluacji. W związku z tym nie podejmują działań (lub robią to niewłaściwie) mających na celu zapewnienie wysokiej jakości organizacji procesów kształcenia, wychowania i opieki w kierowanej placówce” – pisze Michalak. To z kolei negatywnie wpływa na jakość pracy szkoły i narusza interes dzieci.
Rzecznik proponuje też, by program naprawczy, który skontrolowana szkoła ma obowiązek przygotować i wdrożyć, był najpierw oceniany przez eksperta, na zlecenie kuratorium oświaty. Pozytywna ocena ekspercka miałaby być gwarancją trafności i skuteczności planowanych zmian, samo ich wdrażanie powinno być, zdaniem rzecznika, monitorowane przez kuratorium.
Marek Michalak postuluje również rozszerzenie obszaru, w którym organ nadzoru pedagogicznego może monitorować szkołę. Projekt rozporządzenia zakłada, że wizytatorzy są związani zakresem ustalonym na dany rok szkolny przez MEN w podstawowych kierunkach realizacji polityki oświatowej państwa. Rzecznik proponuje, by wprowadzić przepis, który pozwoli na monitorowanie szkoły w każdym obszarze jej funkcjonowania, ze szczególnym uwzględnieniem kierunków polityki oświatowej państwa. Dzięki temu wizytatorzy będą mogli monitorować te obszary, w których podczas kontroli stwierdzili nieprawidłowości. Obecnie nie zawsze organ sprawdza jakość realizacji zaleceń pokontrolnych. „W toku podejmowanych przez rzecznika praw dziecka interwencji wielokrotnie zdarzało się, że dopiero po wystąpieniu rzecznika podejmowane były działania w celu ustalenia, czy dyrektor wywiązał się z zaleceń organu nadzoru pedagogicznego. Jednostki nadzoru pedagogicznego niejednokrotnie wyjaśniały też rzecznikowi, że nie mają podstaw prawnych do podjęcia kontroli w zakresie realizacji przez dyrektora zaleceń, uwag i wniosków pokontrolnych”.
Małgorzata Tabaszewska
