Zmiany w nadzorze pedagogicznym nie są skierowane przeciwko dyrektorom szkół ani organom prowadzącym – przekonuje MEN. Resort odpiera zarzuty o nadmierne rozszerzanie kompetencji kuratorów oświaty.
Już na etapie prac legislacyjnych nad nowelizacją u.s.o. propozycje zmian w nadzorze pedagogicznym wzbudzały sporo kontrowersji. Szczególnie ostro krytykowano przepis, który daje wizytatorom możliwość wstępu na lekcje bez uprzedniego powiadamiania dyrektora szkoły. Ta i inne nowe regulacje u.s.o. wchodzą w życie 31 marca 2015 r. (ustawa z dn. 20.02.2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw – Dz.U. z 2015 r. poz. 357). Według posła Marka Łatasa nowelizacja „ma poszerzyć kompetencje kuratorów oraz ograniczyć wpływ samorządów lokalnych na działanie prowadzonych przez nie szkół” (interpelacja do MEN nr 31428). Resort nie zgadza się z taką interpretacją i tłumaczy, że zmiany mają poprawić skuteczność nadzoru pedagogicznego.
Wizytacja bez uprzedzenia
„W znowelizowanej ustawie o systemie oświaty nie znosi się przepisów zobowiązujących organ nadzoru do uprzedniego powiadomienia dyrektora szkoły lub placówki o zamiarze przeprowadzenia czynności nadzoru pedagogicznego, tj. przeprowadzenia ewaluacji lub kontroli. W ustawie dopuszcza się wyłącznie możliwość wstępu wizytatora – w charakterze obserwatora – na zajęcia dydaktyczne, wychowawcze, opiekuńcze lub inne bez obowiązku uprzedniego powiadamiania dyrektora” – wyjaśnia podsekretarz stanu w MEN Joanna Berdzik. Chodzi o znowelizowany przepis art. 33 ust. 3 pkt 4 u.s.o.
Wiceminister przypomina, że obowiązujące od 2009 r. przepisy rozporządzenia w sprawie nadzoru pedagogicznego stanowią, że organ sprawujący nadzór pedagogiczny ma obowiązek zawiadomić dyrektora szkoły oraz organ prowadzący szkołę o zamiarze przeprowadzenia planowej ewaluacji zewnętrznej i jej zakresie (w terminie 30 dni przed planowanym rozpoczęciem ewaluacji), a także o planowej kontroli i jej tematyce (w terminie 7 dni przed planowanym rozpoczęciem kontroli). Przepisy te nie nakładają na organ sprawujący nadzór pedagogiczny obowiązku informowania dyrektora szkoły oraz organu prowadzącego szkołę o zamiarze przeprowadzenia ewaluacji lub kontroli prowadzonych w trybie doraźnym.
Kontroler określi termin realizacji zaleceń
Znowelizowany art. 33 ust. 4 u.s.o. stanowi, że pracownicy kuratoriów oświaty, wykonujący czynności z zakresu nadzoru pedagogicznego, mogą wydawać dyrektorom szkół zalecenia wynikające z przeprowadzonych czynności wraz z terminem ich realizacji. Dotychczasowe przepisy nie przewidywały takiego uprawnienia: wizytator nie mógł wyznaczyć terminu usunięcia stwierdzonych uchybień.
„Wizytatorzy będą formułowali zalecenia oraz będą mogli arbitralnie określać termin ich realizacji przez dyrekcję szkoły” – pisze Marek Łatas w interpelacji. Według MEN ten zarzut jest bezpodstawny. „Zalecenia są wydawane w związku z ustaleniami kontroli dotyczącymi naruszenia (nieprzestrzegania) konkretnych przepisów prawa. Organ nadzoru pedagogicznego poprzez wydanie zaleceń nakazuje dyrektorowi szkoły prowadzenie działalności zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, np. w zakresie zapewnienia uczniom bezpieczeństwa. Z tego też względu możliwość wskazania terminu realizacji zaleceń jest jak najbardziej uzasadniona” – wyjaśnia Joanna Berdzik.
Dyrektor powiadomi kuratorium o wykonaniu zaleceń
Dotychczasowe przepisy nie nakładały na dyrektora obowiązku informowania organu nadzoru o wykonaniu zaleceń, poza jednym przypadkiem – dyrektor musiał to zrobić jedynie wtedy, gdy organ nadzoru nie uwzględnił jego zastrzeżeń; jeżeli dyrektor nie zgłosił zastrzeżeń, żądanie powiadomienia o realizacji zaleceń, skierowane do dyrektora szkoły, nie miało podstawy prawnej).
Znowelizowane przepisy art. 33 ust. 5 i 6 u.s.o. zobowiązują dyrektora do informowania organu nadzoru i organu prowadzącego o sposobie realizacji zaleceń w każdym przypadku, tj. niezależnie od tego, czy dyrektor zgłosił zastrzeżenia, czy nie. W terminie 30 dni od dnia otrzymania zaleceń albo – w przypadku wniesienia zastrzeżeń – od dnia otrzymania pisemnego zawiadomienia o nieuwzględnieniu zastrzeżeń dyrektor przekaże odpowiednie informacje ww. organom.
„Wprowadzając dla dyrektora szkoły lub placówki obowiązek informowania organu prowadzącego o zaleceniach otrzymanych w wyniku przeprowadzonych kontroli oraz sposobie ich realizacji, stworzono przestrzeń do pozyskiwania przez te organy informacji mogących wpływać na prowadzoną przez nie politykę oświatową” – wyjaśnia Joanna Berdzik.
Małgorzata Tabaszewska
Źródło: www.sejm.gov.pl
